رابطه ی خودکارآمدی با هوش هیجانی و حمایت اجتماعی ادراک شده در دانشجویان دانشگاه تهران

زمینه و هدف: خانواده و محیط اجتماعی نقش مهمی در پرورش استعدادها و سلامت داشته و باور به خودکارآمدی را ارتقاء می بخشد. نظریه ی خودکارآمدی بر این فرض مبتنی است که باور افراد در مورد توانایی ها و استعدادهایشان اثرات مطلوبی بر اعمال آنها داشته و مهم ترین عامل تعیین کننده رفتار است. پژوهش حاضر با هدف بررسی رابطه هوش هیجانی و حمایت اجتماعی با خودکارآمدی انجام گرفت. روش تحقیق: روش پژوهش از نوع توصیفی تحلیلی بود و جامعه آماری این پژوهش کلیه دانشجویان دختر و پسر مشغول به تحصیل در دانشگاه تهران در سال تحصیلی 86-1385 بود. 296 دانشجو (191 دختر و 105 پسر) با میانگین سنی6/21 سال به صورت تصادفی خوشه ای چند مرحله‌ای انتخاب شدند. داده ها با استفاده از روش تجزیه و تحلیل عاملی و رگرسیون مورد ارزیابی قرار گرفت. یافته ها: نتایج نشان داد که خودکارآمدی با کلیه مؤلفه های هوش هیجانی و حمایت اجتماعی ادراک شده، رابطه مستقیم و معنی دار دارد. هوش هیجانی و حمایت اجتماعی به ترتیب حدود 23 درصد و 15 درصد از واریانس خودکارآمدی را تبیین کردند و همبستگی مشترک مؤلفه های هوش هیجانی و حمایت اجتماعی با خودکارآمدی برابر 37/0 بود. از بین مؤلفه های هوش هیجانی، ادراک هیجانی توانست به تنهایی حدود 40 درصد از واریانس خودکارآمدی را تبیین کند. مؤلفه های حمایت اجتماعی، حمایت خانواده و دوستان روی هم 15 درصد از واریانس خودکارآمدی را تبیین کردند و حمایت خانواده بالاترین ضریب همبستگی را با خودکارآمدی داشت. با کنترل اثر مؤلفه های حمایت اجتماعی، رابطه بین مؤلفه های هوش هیجانی و خودکارآمدی همچنان معنی دار ماند. پس از کنترل ادراک هیجانی، دیگر رابطه ای بین مؤلفه های حمایت اجتماعی ادراک شده با خودکارآمدی مشاهده نشد. نتیجه گیری: یافته ها مبین آن است که از بین مؤلفه های هوش هیجانی، ادراک هیجانی نقش مهمتری در تبیین پراکندگی خودکارآمدی دارد و خودکارآمدی، هوش هیجانی و حمایت اجتماعی رابطه ی معنی دار و متقابل دارند. پژوهش حاضر نقش محیط پرورشی را در ارتقای خودکارآمدی و هوش هیجانی مورد تأیید قرار داد.